Lụctỉnhký

Để Nhớ Mộtthời Ta Đãqua

Bútký: dchph

Cólẽ đã lâulắm rồi tôi không viếtlách sángtác gì, nhấtlà về chínhchịchínhem. Nay mượnlời trong cáchviết kýsự nóivề những nơichốn đã điqua, tánhưutánvượn đôiđiều, giàmồmđĩmiệng. Thêmvàođó, trong những bài bútký viễndu cũ, tôi đã bỏsót và không đềcập hoặc nhắcnhở tới vài nơichốn tôi đã đến, nếu đôikhi bấtchợt tôi bỗng nhớra điềugì thì tôi sẽ lại nhắcđến để thêmmắmthêmmuối và sosánh. Viết để tới lúcnàođó trongđời mình sẽ bìnhtâm ngồi đọc và ônlại những nơi mình đãqua, và đã suynghĩ gì lúc bấygiờ. Cólắm người nhưthế, tớituổi, cứ ùlì ra, chínhtrị salon và dulịch bằng miệng cho đếnkhi lụmkhụm thì mệtmỏi chảcòn hơisức thì nào có hamthích điđâu. Tự bảnthân tôi erằng tới mộtlúc nàođó tôi cũng sẽ khôngcòn hứngthú đi dulịch hay hamhố viếtlách gìnữa.

Đó khôngphải vì tôi chẳngcòn cảmxúc với bànphím đánhchữ nhưng sựthực đơngiản là mỗi sựkiện khi viếtra tự nó đã mất thờigiantính. Tìnhcảm đểlâu sẽ bị chailì. Khi chuyếnđi đã sâulắng thì những nghĩsuy cũng trởnên nguộilạnh theo chonên mình khôngcòn giữđược những cảmxúc chừngmực nàođó để chuyểnhoá thành chữnghĩa cho chúng đuợc thănghoa nhảymúa trên những trangmạng. Ýtưởng đểlâu thì cụthứng, khi viếtra ít ai giữđược cáitínhnónghổi banđầu của sựkiện và vấnđề thường chỉcó khi bảnthân ngườiviết mụckích những hoạtcảnh và tìnhhuống xảyra trong một chuyếnđi giốngnhư conngườita thích thôngtri tángẫu với bạnhữu sau một chuyến duhành. Thêm vàođó, lúc đichơi có bị "jetlag" thayđổigiờgiấc khôngsao chứ khi vềlại bênnầy tâybáncầu thì đầuóc cứ hỗnmang thiênđịa nửađêm thứctrắng rồi ngày phải xáchcặp đilàm trưa thì ngủgàngủgục.

Với nãotrạng lười viết, cólúc tôi lại nhậnra là tôi đang lãngphí "thanhxuân". Tronglúc bạnmình có đứa đang chudu trong thiênhạ ở một xứ nàođó hoặc giờnầy đang lúc nửađêm ở Việtnam có thằng cònngồi trong hộpđêm rungđùi uốngrượu thưởngthức nhạcsống, còn mình ở bênnầy nửavòng tráiđất màymò lênmạng Youtube xem video clip của ngườikhôngquenbiết. Viếtlách để làmgì? Viết không khéo giữlời còn bị ngườita chữi, chả thúvị týnào và chảđánggì mà sao cứ để mãihoài bị phiềnnhiễu, bị các phephái thùnghịch ghivào sổđen hay chụpmũ. Thếmà ta đã bỏra hơn mộtnửa đời để đọcsách và viếtlách, đốtcháy hơn nửa cuộcđời mình bằng khóithuốc để nặnra chữ. Maylà mình vẫn lớnlên mộtcách bìnhthường không quèquặt sứcmẻ, ítra là đã bước được vào ngưỡngcửa của tuổigià ngạonghễ trên đấtMỹ. Nghĩđinghĩlại cuốicùng nhậnthấy mình ngu thật.

Cáicảmgiác mệtmõi nảysinh trong thoángchợt nàođó thểhiện qua nhiều hìnhthái, trongđó có tâmtrạng biếnglười khôngcòn hăngmáu nhưxưa. Chodù vẫncòn thừasức để đi và tôi chỉ mới tới giaigiaiđoạn nghỉchân và nghĩviết. Dĩnhiên là tớilúc nàođó tôi cũng sẽ dừngchân và nghỉ viết.

Thoạtđầu nămnay tôi định làm một chuyếnđi Úc thăm cô emgái nhưng rồilại đổiý vì tìnhcờ xem cô MC Thuỳdương giớithiệu về nước Úc của cô trên Youtube, hết shopping rồi lại phố Việtnam. Cuốicùng lại đi Việtnam rồi cũng toànlà đụngđầu toànlà dân Việtnam, gặpphải khôngít điều dễghét. Ghét là ghét ngay từlúcvào sứquán Việtnam khui bả bị xem như là "ngườinướcngoài" và phải trả 180 đô để làm visa multiple-entries có hạn 30 ngày cho chuyếnđi võnvẹn 10 ngày của bả tại Việtnam, trong đó 5 ngày là sang bên Kampuchea. Kỳthị chủngtộc xemra là đặctính sốmột của nhànước Việtnam ngaycả lúc 'đem chuông ra gõ tại cứngười'. Cứnhưthế, bàxã tôi chưa khởihành thì cũng đã đồnglòng với chồng là cùngnhau ghét Việtnam.

Biếtlà chúng khóthương nhưng sao ta lại cứphải mãi đitìm thúđauthương? Việtnam giốngnhư những ngườnhântình ta ghét quá vì đã lỡ yêu. Khôngphải đâylà lần đầutiên bàxã tôi biết ghét Việtnam, támchín nămtrước bàxà tôi lần đầutiên tiếpxúc ngườiViệtbắc đạidiện cho nướcViệtnam ở cổngvào Cửakhẩu Mốngcái từ ngõ Trungquốc vào Việtbắc. Khi điềnđơn kêkhai tàisản mang vào Việtnam, tôi viếtsai gìđó là hảiquan cửakhẩu chúng xé toẹttoẹt ba lượt trướcmặt bàxã và thằngcon nhỉ tôi mà chẳng chỉbảo gìhết. Cuốicùng cho chúng 2 bao thuốclá 555 và kẹp tờgiấy 5 đô trong hộchiếu là chúng cho đi ngay. Khi vàocổng thì đám láixe giànhgiựt hànhlý của chúngtôi bỏ lên xe mỗi món mỗi chiếc, không trả tiền khuânvác thì chúng khôngtrả đồ lại. Về kháchsạn mini ở HònGay Vịnh Hạlong thì tối đó bị trộm mất 100 đô để trong tủquầnáo. Sángra Vịnh Hạlọng mới đặt đít ngồixuống ghếbố là cóngười lại đòingay 15 ngàn mỗi ghế. Về tới Hànội ở khuphốcổ đường Quansứ, muốn điăn chảcá Lãvọng xe taxi chở lòngvòng rôi quaylại lốicũ vì nhàhàng ở gầnđấy lấy chúng tôi 50 ngàn. Về Huế thì taxi thì lòngvòng, maymà chưa bị bỏ giữađường từ Phitrường Phúbài về nộithành Huế giốngnghư một ngườibạn dânHuế của tôi đã trảinghiệm, và chúngtôi khi từ kháchsạn rađường là một đoàn xe xíchlô cứ lãinhãi lèkè theo chúngtôi từ đầuphố đến cuốiphố, vânvân và vânvân.

Thựcsự chuyếnđi nầy chúngtôi nào chỉ đi Việtnam, trong chuyếnđi nầy chúngtôi đã điqua 15 "vùngchiếnthuật" của 4 nước, Trungquốc, Việtnam, Cambốt, và Hồngkông, nước nầy nốitiếp nước kia. (Haha, giốngnhư tìnhhình Đàiloan, Hồngkông là một xứ bị Trungquốc khốngchế ápđặt, như Việtnam ngàyxưa. Ậy, thế mới có chuyện viết.) Đâylà lần thứhai khi sang bên Cambốt sang viếng xứ chùatháp và nhậnxét tôi rút ra là dânKhmer là hiềnlành chânchất nhất -- sau dânLào -- trong 4 nước.

Ngườibạn thườngtrú tại Việtnam nói chuyến nầy tôi đi rắpnối "satellite" chuyếnbay ở Việtnam hoàntoàn dựavào sựhênxui, trễnãi là chuyệnthưỡng, ở Việtnam mà cứ tưởngnhư ở bênMỹ. Đúngra khôngphải chỉ Việtnam mới độcquyền trễgiờ, phải nóithêm là đi tàubay bên Trungquốc cũng đổigiờ lialịa còn ácliệthơn, lýdo chính là ở xứ đó 85% khôngphận thuộc quốcphòng bấtkhảxâm dướiquyền kiểmsoát của Khôngquân của họ (sovới 5% thuộc quốcphòng trên bầutrời nướcMỹ!) Thựcvậy, mấy hãng hàngkhông của 2 nước cộngsản kểtrên đã chỉnhđổi lại hànhtrình của chúngtôi mấylần.

Tínhcách của thú dulịch là ngắmcảnh, để tìnhcảm mình hoànhập vào những cảmnhận về những nơichốn xalạ, conngười và đờisống chungquanh của họ. Giốngnhư tựbảnthânmình, họ sống trong những cảnhđời mà ngẫunhiên conngườita đã đến như một địnhmệnh anbài mà không ai cóthể tựmình chọnlựa. Với dulịch và viếtvăn, ta cóthể lựachọn. Nhưng có mấy ai ở Việtnam đủ điềukiện để điđâyđiđó theo ýthích của mình? Niềmkiêuhãnh cầm passport Mỹ đichudu thiênhạ rất mạnhmẽ tronglòng mỗi côngdân nướcnầy khi họ ra nướcngoài. Dođó rất thường bị ngườita ghenghét sáthại. Ngaycả bảnthân mình, một kẻ mà 35 năm trướcđây khi đạtchân đến tạmdung xứnầy trên thânmình không có 1 đồngxu ken hay một đôigiày ngoài bộđồ cũkỹ. Đã nhiềulần tôi chảcần giấuchi vẻ trịchthượng ăntrênngồitrước khi đi trên khắp nẽođường đấtnước, nhìn những người lamlũ quanhquất đâuđó mà thầm thươnghại, cứ nghĩrằng kiếptrước mình tu kỹ lắm kiếp này mới cầm hộchiếu Mỹ đi vòngquanhthếgiới. Ngaycả sosánh những nơichốn tôi đã điqua trên các xứ TâyÂu, kiếpsau tôi cũng xinnhận xứ nầy làm quêhương nếu sau cuộc thếchiến thứba nầy Mỹ cùng với thếgiới tựdo đụngđầu với Trungquốc mà không bị thuatrận.

Cổngsau của Lăng Vua nước NamViệt Triệu Đà ở Phiênngung, Quảngchâu, Trungquốc (Ảnh dchph)

Thựcsự viếtlách khôngphảilà tánhưutánvượn những thứ ta nhìn mà vấnđề là ta sẽ nhậnđịnh gì qua những gì ta nhìnthấy? Tôi với ngườibạn khi đếnthăm mộ của Liệtsĩ Phạm Hồng Thái, người đã đánhbom ámsát hụt viên Toànquyền thựcdân Pháp ở Đôngdương là Martial Henri Merlin ở Sadiện (1924) ở Thànhphố Quảngchâu, Trungquốc, nằmtrong nghĩatrang của 72 vị liệtsĩ nước đó. Điều chúngtôi thấy là ngôimộ nầy khôngđược nhànước Việtnam lưutâm đếý tới, cólẽ tại Việtnam dãcó quánhiều liệtsĩ! Cứthế, nếu càkêdêngỗng thuậtlại hết từ chuyệnxưa đến chuyệnnay, tấtcả nhữnggì đã xảyra từđầuđếncuối trong chuyếnđi nầy, thì tôi cóthể viết thànhsách. Trong mỗi cảnhngộ và sựvật, nóichung, đều cóchuyện để việt, dù nhạtnhẽo. Nhưng nếuthế thì đó cũng chỉ là một quyểnsách phêphán chếđộ và conngười xãhộichủnghĩa 'địnhhướng' nằm trong đốngsách có hàngtrăm cuốn tươngtự màthôi.

Mộ của Liệtsĩ Phạm Hồng Thái nằmtrong nghĩatrang của 72 vị liệtsĩ ở Nghĩatrang Hoànghoacương, Thànhphố Quảngchâu, Trungquốc (Ảnh: dchph)

Đốivới tôi viếtlách là thê sắcmàu và tôđậm những dấuhằn đậpmạnh từ những ýnghĩ bấtchợt để sosánh liênhệ thếgiới bênngoài với tìnhcảnh hiệnthực của nước Nam. Chodù đó cólà những ngẫubút ghinhận những cảmnghĩ tưriêng khôngđángkể nói nhiều hơnhết về cáitôi dễghét — chiếm nhiều chitiết nhất, đaphần là vậy -- nhưng những cảmxúc cánhân chắcchắn sẽ gópphần tạothành bảnsắc và tốchất riêngbiệt cho bàiviết. Nếu chỉ diễntả đơnthuần về mặt cảmquan, thì dukhách nào đi Âuchâu về cũng sẽ có nhậnxét là tớiđó để thamquan những lâuđài và giáođường hùngvĩ hàng mấy trămnăm, và tươngtự, tới Trungquốc, Đạihàn, và Nhậtbản là viếngthăm chùamiếu và đềnthờ cổkính, còn Cambốt là xứ của chùatháp từxưađếnnay với những ditích hoànhtráng. Và đâylà ýkiến cánhân của tôi, rằng vào thờiđại nầy Việtnam bỗngnhiên trởthành xứ của "chùachiềng" (đốilập với "xứ chùatháp").

Bến Tôchâu, Hàtiên (Ảnh: dchph)

Ngàynay trên khắp đấtnước Việtnam điđâu cũngthấy chùachiềng mớiđược xâydựng. Đến Hàtiên hỏithăm ngườidân bảnxứ về thắngcảnh địaphương là họ chỉ ngay đến các chùamiếu, khôngphải là Lăng Mạc Cửu hay Hòn Phụtử. Về Châuđốc thì khỏinói, nhấtlà cáikhôngkhí tấpnập ngàyđêm tại Khu Chùa Bà Núi Cấm và các chùamiếu khác ở khu NúiSam nơi có tượng Phật Dilặc được ngườita kháonhau là lớnnhất vùng ĐôngnamÁ.. Tới chùa điđâu cũng bị đámngười bánnhanđèn bánhtrái hoaquả theođuôi bámsát. Cólần tôi nổiquạu nói, "Nhanhương đốt hôiquá, tôi khôngmuađâu." Nóivậy chứ trongbụng tôi nóithầm tạtội với Phậttổ rằng con "tutạitâm" chứ đâuphải váilạy hìnhthức khóihương bánhtrái và nguyêncon heoquay. Chínhmắt tôi quansát thấy hoaquả của ngườita cúngchùa đầunầy thì đầukia taytrongtayngoài thôngđồng vớinhau lấyra bánlại cho kẻ đếnsau bằng những mónđồ cúngvái của thiệnnamtínnữ đếntrước . Cóphải vì lýdo đó mà họ không cho quayphim chụpảnh bêntrong khu điệnthờ? Nóichung ởđâu ngườita cũng xếphàng để cúngtiền vô thùng phướcsương. Cólẽ người cùngkhổ giaicấp vôsản Việtnam ngàynay chỉ biết đặt niềmtin nhiềuhơn vào phướclộc cầumay ơn mưamóc của Trời Phật hơnlà lờihứa phồnvinh lừadối của Đảng và Nhànước. Bỗngdưng xứ nầy đang trênđường trởthành xứ kinhdoanh buônthầnbánthánh nhộnnhịp khônlường, điđâu cũngthấy ngườitađuanhau xây chùa xây miếu. Đó mớilà ýtưởng cánhân nằm đằngsau lậpluận gọi Việtnam ngàynay là xứ chùachiềng.

 Lăng Mạc Cửu, Hàtiên (Ảnh: dchph)

Nóitới chùachiềng thìphải phải nhắcđến Chùa BãiĐính — khôngbiết cóphải do ôngvua Việtnam thời hiệnđại nào đã đến khấnvái ởđó được Trời Phật cho làmphúc nắmđược chứclớn nay quayvề trảlễ "bỏtiền" ra xâycất, ướctính trêndưới khoảng 300~500 triệu đôla (nằm 2015) — một ngôichùa vĩđại với quymô kiếntrúc cũng như là vậtliệu xâydựng, thídụ như gỗ tốt dùng để làm cộttrụ và đàngang đỡ nócngói haibên hànhlang đi songsong mấy điệnthờ lớn như những cungđiện torộng trong Tửcấmthành ở Bắckinh. Chùa này có 500 tượng Lahán, khôngbiết ngườita dựađâura mà tạodựng khuônmặt và hìnhdáng bằng đá của mỗi Lahán mà mỗi tượng mang mỗi vẻ khácnhau, đồsộ lớn gấpđôi ngườiphàm, chúng được đặt dọctheo haibên hànhlang bọc hai bên hông chùa. Nếu bạnlà Phậttử cần cầu phướcđức của các vị Lahán, khi vào chùa bắtđầu từ hànhlang bêntrái trước, thi cứ vuốt bàntay của mỗi bứctượng, bạn sẽ mất khoảng từ 2 đến 3 tiếngđồnghồ làm mộtvòng hình chữ U trởra cổngchính — chưakể thờigian cần vô chínhđiện để thắphương — mới cầu hết phướclành từ 500 vị Lahán bancho.

Chùa BãiĐính với 500 tượng Lahán nằm dọctheo hai bên hànhlang của chùa. (Ảnh: dchph)

Tôi đã xemqua khôngbiếtbaonhiêu chùamiếu lớnnhỏ tại nhiều nước Áchâu, nhấtlà ở Trungquốc, xem đến ngán, cảmtưởngnhư cáimiếu nào cũng giống cáinào nhưng cuốicùng kếtluận là tôi chưahề thấy ngôichùa tobự nào có quymô bằng Chùa BãiĐính ở Ninhbình Việtnam. Cáchđây mườinăm, đithăm chùa Namsơntự ở TamÁ, thuộc tỉnhđảo Hảinam Trungquốc, tôi cảmthấy ngôichùa nầy sao lớnquá nếu tínhluôn cả khuônviên có đường dẫn đến chùa nay thuộc mộtphần khu giảitrí. Nghenói là do Tháithượnghoàng Giang Trạch-Dân trích quỹ nhànước ra xâydựng sau một lần ôngta khấnvái ởđó thờicòn tépriu rồi được côngthànhdanhtoại (và cuốicùng vẫnlà contépriu đang giẫychết trong chiếc rỗ của ngườikếvị đốiđầu là Hoàngđế Tập Cận-Bình, kẻthùchung của nhândân các nước yêuchuộng dânchủ hoàbình trên toàncõi thếgiới tựdo.) Nămnay, quay trởlại chốncũ tôi thấy khuônviên Chùa Namsơn sao quá nhỏbé chứ đừng sosánh chi với côngtrình kiếntrúc "Tàulai" tươngtự của Chùa Bãiđính. Chùa này giờ chỉlà một phầnnhỏ khôngđángkể trong khu giảitrí của thànhphốbiển nầy.

Điện Quanthếâm ở Chùa BãiĐính, Tỉnh Ninhbình (Ảnh: dchph)

Đằngsau những thứấy là lịchsử làm thànhhình những nềntảng vănminh và vănhoá của mỗi nước mang nhiều bảnsắc khácnhau của từng dântộc mà giátrị của chúng hoặc tíchcực hoặc tiêucực. Thídụ, đứngtrên bìnhdiện quốcgia dântộc có họcgiả cholà Việtnam chưahề là một xứ phongkiến bởilẽ vuachúa Việtnam đâu đãtừng phong ấp cho ai đâunào. Sựkiện trên tráingược hẳn với chếđộ phongkiến quá rõràng của Trungquốc. Nhưng với quanđiểm lịchsử Trunghoa cổđại thì nước Việt được xem như là một tháiấp của nướcTàu mà vua Việtnam chỉ được làm "vương" của một "bang", khôngkhácchi một "phongấp", và bang nầy phải triềucống hằngnăm cho "Thiêntriều". Điềunầy cónghĩalà Việtnam là một thànhphần trong chếđộ phongkiếnđó. Xuyênsuốt trong lịchsử Trunghoa chưabaogiờ Việtnam được ghinhận như một nước độclập cả chođến khi triềuđình nhàThanh trong giaiđoạn suyyếu vào thếkỷ 19 đã kýkết hiệpước với Pháp đồngý nhườngquyền đôhộ Việtnam cho thựcdân Pháp.

Chủnghĩa cộngsản ngàynay nóichocùng đó là một hệtưtưởng phongkiến "quânsưphụ" tráhình đã đànáp chàđạp mọi quyền làmngười thiêngliêng của ngườidân Việtnam và chính nó đã làm suyyếu đấtnước nầy. Với cáinhìn nầy, Việtnam là một nước đangtheo chủnghĩacộngsảnphongkiếntânthời khôngkhácchi hệthống chínhtrị của Trungquốc và Triềutiên. Chínhsách ngudân của chủnghĩa nầy đã làm thếgiới bênngoài nhìn vào trông cả một dântộc như những contằm cáikiến ngumuội. Ai đã đi Nhậtbản hoặc Tháilan đều thầy những cáibảng viết bằng tiếngViệt cảnhcáo kẻ ăncắp và thamthực. Xấuhổ ơi là xấuhổ. Maylà ở nướcngoài khôngai nhậnra tôi là ngườiViệtnam!

Thángnăm 2015 vừarồi tôi đã làm một chuyếnđi năm tuầnlễ, khádài, trongvùng châuÁ, baogồm Namkỳ lụctỉnh, mặcdù chỉlà lặplại những nơichốn viễndu đến những nơi mà tôi đãtừng điqua thời "còntrẻ". Cóngười hỏi tôi, lầnnầy tôi sẽ ghinhận và viếtlách nhữnggì? Tôi nói đãlâu 'lác'h nhiềuhơn là viết. Nguyêndo "lách" là do lãnhvự nghiêncứu về ngữhọc với hai thuộctính của tiếngViệt là đaâmtiết và chung nguồngốc với tiếngHán. Rấttiếc là trên phươngdiện nầy chưathấy ai tỏra đồngtình với những quanđiểm của tôi đưara bởilẽ trong ngành nầy lại đụngphải các câycổthụ của chếđộ giatrưởng quyềnuy. Ta ghét "Tàu" nhưng khôngthể vìthế mà đingượclại chứngtích.

Nóithật mấtlòng nhau. Thếlà tôi bị tấncông ồạt, dođó tôi phải 'lách'. Cóngười lại gán cho tôi cái nhãn là làm giánđiệp cho Trungcộng, giảbộ chống Tàu nhưng tuyêntruyền cho họ. Những tươngđồng giữa tiếngHán và tiếngViệt tôi đã nêura chỉ cáibẩy của Tàukhựa muốn bàyra trong kếhoạch Hánhoá trămnăm của họ nhằm thâuvềmộtmối cho Đếquốc Trunghoa. Thẳngthắn mànói, cáiđám ViệtBắc nói tiếngViệt ngàycàng giống tiếngTàu hơn nhiều chấtTàu hơn chữTàu cósẵn trong tiếngViệt. Họ mớilà những người đángsợ bởilẽ họ cầmquyền và làm cáncân nẩymực. Trong khiđó tôi chỉ làm mỗi việc là ghinhận và phântích sựkiện.

Nếu muốn viết kýsự hay thìphải ghichép thườngxuyên chứ khôngphải đợi sau một thờigian khálâu rồi mới hồitưởnglại ghithành bàiviết. Khốnnổi, trínhớ baogiờ cũng bộiphản chủ nó, theo thờigian rồi cũng nhạtnhoà. Tôi lại khôngcó thóiquen ghi "note" lúc sựkiện xảyra. Khi thử nhớvề hoặc sốnglại những khắcgiây cảmxúc xưacũ thì tôi chợt nhậnra rằng mình khôngcòn giữđược những suynghĩ và tìnhcảm sốngđộng banđầu để môtả hoặc diễnđạt lại giốngnhư khi tâmtư nónghổi, dưâm còn dạtdào, chodù chỉ bằng một cáinhìn chủquan của chínhmình với những nhậnxét và những cảmnghĩ bắtgặp lúc quansát và nhìnthấy những tìnhhuống quắtquay xảyra quanhmình.

Tôi về Việtnam lầnnầy đúng vào thờiđiểm 30 thángtưđen. Đó là lúc những hoạtcảnh dễ gây phẫnnộ, tạonên những cảmxúcsuytư. Đaphần đólà những ghinhận rồi sosánh với hiệntình đấtnước Việtnam, lầnnầy là đúng 40 năm saungày chiếntranh Bắc-Nam chấmdứt.

Vào một buổichiều nọ khi trờiđất sấmsét gầmgừ như nổigiận, tôi ngồi uống càphê cùng một anhbạn đivề cùngchung chuyến nầy với tôi ở một quán ngaysát khu côngviên trước Dinh Độclập (hay Thốngnhất?) nơi nhànước và chínhquyền thànhphố sôinổi chuẩnbị tổchức và diễntập cho buổilễ kỷniệm 40 năm "giảiphóng đấtnước" sắptới.

Từngữ "giảiphóng" tuy tôi đã dùng trong ngoặckép đã làm anhbạn nỗigiận thiếuđiều tôi phải xinlỗi. Phảnứng cựcđoan của anhbạn mà bạnhọc cùnglớp thường tônkính gọilà "đạica" làm tôi có cảmtưởng anhbạn đang trảiqua giaiđoạn "andropause", haylà hiệntượng "đànông tắtđườngkinh" chodù anhbạn khóchịu không nhìnnhận. Khi ngườita, bấtkể đànbà hay đànông, tắt đườngkinh, họ thường tỏra khótính và phảnứng nôngnổi trênmọi vấnđề nhỏnhặt linhtinh.

Thựcsự thì những ngườilớntuổi thuộc thếhệ chúngtôi thì ai cũng phảnứng nhưnhau chứ khôngphải chỉcó riêng anhbạn mớibiết nổikhùng vì những chuyện tráitaigaimắt xảyra hằngngày trướcmặt. Dođó, đôikhi những phátbiểu của anhbạn nếu được ghinhận ởđây sẽ khôngtránhkhỏi tính thiênkiến và thiếu kháchquan, mộtphần phảnánh qua những từngữ anhta thườngdùng, thídụ như "Trungcộng" (phủnhận têngọi chínhthức "Trungquốc" khônglàm cho nó hèn thêm tínào), "tiền Việtcộng" (có cầnthiết phải gọi vậy không nhỉ?), thằngnày thằngnọ, v.v. Dođó ýkiến phátbiểu của anhchàng khônghẳnlà điều tôi muốn bàytỏ đồngthuậnởđây. Tôi chỉ đơnthuần ghilại dămba điều nghethấy để vấnđề được trìnhbày mộtcách đadạng hơn.

Từ quán càphê nhìnsang phía bênkiađường, tôi nhìn những thanhniên thanhnữ lăngxăng tớilui đang diễntập chuẩnbị cho ngàylễlớn sắptới của chếđộ vớivẻ hớnhở trên những gươngmặt của họ làm tôi liêntưởng nhớtới hoạtcảnh của những ngàyđầu mới "giảiphóng" năm 1975 với sựxuấthiện của đám "cáchmạng bamươi" xôiđậu hôicủa xuấthiện khắp hangcùngngỏhẻm của Sàigòn thờibấygiờ. Chúng thuộcloại "cơhộichủnghĩa" theođuôi. Thờinầy đám ăncắp ăntrộm kia họ và đám concháu tạonên tậpđoàn nhànước bóclột và ăncướp, ác với dân, hèn với giặc.

Tuynhiên, đứngtrên vịthế của ngườingoạicuộc, tôi nhìnthấy và cảmthông cáinétvôtưlự của các thanhniên namnữ tuổiđôimươi trong đámđông đó trên đấtnước Việtnam vào thờiđại ngàynay. Họ là những người sanhsauđẻmuộn. Đasố những người thamgia những hoạtđộng kểtrên chỉvì phườngkhóm hoặcđơn vị bắtbuộc, haylà vì hamvui vì thích ỡmờ trong sựquyếnrũ của những ngườikhácphái cùng nhóm, liếcmắtđưatình, đụngchạm dathịt trong nỗirạorực của tuổi thanhxuân.

Tươngtự, ta phải xíxoá hết những oánghét thùhằn, nếucó, dànhcho những thanhniên Việtnam vào tuổi đilính đều bị buộc phải nhậpngũ "đibộđội" ítnhất là 3 năm (?) Dođó khôngphải tấtcả 'bộđội' đều là "người bênkia chiếntuyến" như thườngđược những ngườiViệt giànua có tưtưởng chốngcộng xỏxâu chungđám với bọn được chếđộ nuôi đề làm côngcụ bảovệ chếđộ, lưumanh như bọn côngan cảnhsát. Tươnglai có chiếntranh xảyra với Trungquốc phảicó người đánh chứ!

Hiệntượng thuhút nguồn sinhlực tuổitrẻ phổbiến như những sinhhoạt trên làm tôi nghĩnhớđến một ngườibạn cùngquê thờinhỏ. Sau "giảiphóng" nó thamgia hoạtđộng sinhviên ở trường Đạihọc Luật thời 75 bấygiờ chuyểnsang thành Đạihọc kinhtế sinhhoạt tại trungtâm thanhniên. Và nhờ kỷnăng chơiđàn guitar và sángtác nhạc phatrộn với khốióc khôihài, tấtcả đã đưa nó thănghoa lên đỉnhđài danhvọng thời hậuchiến trên các sânkhấu thànhphố và truyềnhình nhànước "cáchmạng" thời bấygiờ và kéodài hơn bamươi năm vềsau.

Bâygiờ thằngbạn nhạcsĩ đã vềhưu tuy còn ngồi ở ghế cốvấn ngồichơixơinước nàođó của thànhphố. Vào một buổichiều bấtkỳ muốn gặp nó ngườita cứ đến một cái quánnhậu nằm trênđường Lê Quý Đôn là gặp. Mỗilần tôi "vềnước", nếumuốn, tôi cóthể đếnthẳng nơiđó để nhậu với nó một tăng chítình. Lúcnào xungquanh nó tôi vẫncòn nhậnra thấpthoáng ánhhàoquang thuởxưa còn sótlại qua hìnhảnh với baonhiêu bạnnhậu xúmxít vâyquanh tántỉnh tíutít. Mớiđó mà đã 40 năm, thằngnào cũng ănnói chữngchạc và giữkẻ. Chảbù với những nămtháng ngàyxanh haithằng thường ngồi nhậu ngoài hàngquán trên đường Nguyễn Tri Phương ănnói vôtư. Nhìnlại máitóc của cả hai nay đã bạc, bụng phệra.

Mấy nămđầu sau "giảiphóng", đồngthời một ngườibạn làmbáo "giảiphóng" khác, tôi khôngcòn thườngxuyên gặp chúng nữa vì tôi và haiđứa kia thời bấygiờ không cùngchung một hướngđi. Hướng tôi đi là tìmđường vượtbiên, bị thấtbại lừađảo tanhbành, cuốicùng vượtthoát vào giữa năm 1979 ở Rạchsỏi, Rạchgiá. Ngàyxưa nhànước cộngsản gọi những người như chúngtôi là những kẻphảnquốc, nay đượcxem là "khúcruột xa ngàndặm". Tự bảnthân tôi thì tôi chấpnhận cáinhãnhiệu dântrongnước gáncho là "Việtkiều", chỉ thiếu có cáichữ "yêunước", và cáchhànhxử của tôi chẳng khác chi trămngàn Việtkiều khác. Đasố những ngườiđó biết mình là ngườiViệtnam nhưng cảmthấy maymắn với cáisốphận khôngcòn là ngườiViệtnam. Tôi nhìn cảnhđời của hầuhết tấtcả dântình trongnước và tôi biếtrằng mình kiếptrước đã tu chắc cũng được nghìnnăm mới được sống kiếp nầy làm côngdân nước Mỹ.

Tại một conđường ănuống banđêm, khu lấnbiển, Rạchgiá. (Ảnh: dchph)

Ôngbà ta có câu, nămchục tính năm, sáuchục tính tháng, bảychục tính tuần, támchục tính ngày... Lầnnào tôi "vềnước" cũng màymò tìmgặp hai thằngbạn cùngquê. Lầnnầy về tôi chỉ gặp chúng mộtlần. Sauđó tôi đi mútchỉ thămlại những nơichốn tôi đãđiqua, lầnnầy xuốngdưới vùng miềnTây lụctỉnh, nghĩnhớlại conđường vượtbiển thamgia vào lànsóng người đàotỵ cộngsản.

Thựcsự thì chẳngcógì để nóinhiều về ngườibạn thuởnhỏ cùngquê đó nhưng sựhiệndiện của những người như nó đã vẽ nên một mãnhđời tiêubiểu của của thếhệ nửavời của chúngtôi. Nó lớn hơn tôi vài tuổi. Tôi học chung trường đạihọc với cô emgái của nó. Thời chiếntranh khốcliệt đầu thậpniên '70, lúc còn học trunghọc, nó họckhá rất mẫumực, trường Chu Văn An ở Sàigòn, nhưng họctàithiphận nên cuốicùng nó lọtvào trường Luật. Hìnhảnh sinhđộng của nó đã từnglà một trongnhững yếutố xungđộng ảnhhưởng đến sựtrưởngthành của conngười tôi. Mọisự nungnấu thành ýchí và chíhướng dẫndắt tôi tìmđường vượtbiên để sang Mỹ. Nó học gì tôi bắtchước học nấy, tiếngAnh, tiếngĐức, tiếngPháp... Để chi? Để tạora cho mình nhiều cơmay hơn để xinđược họcbỗng duhọc do các nước lớn cấp như Mỹ, Pháp, Đức... đánhtùtì nước nào cho thì đi nước đó.

Nhưng "giảiphóng" xong là mọi toantính đềubị đảolộn, chứđâucó sướng như conôngcháucha của chếđộ thờibâygiờ, muốn điđâu thì đi, có nhà có xe chờ sẵn, thường thì ở bên Mỹ. Concái họ duhọc hết bênMỹ nhưng chachú của chúng từ bộ chínhtrị trungương đến cánbộ caocấp tỉnhuỷ ở Việtnam hễ mở miệngra là chửi Mỹ.

Cốtlõi của vấnđề bànra ởđây là trướckhi tôi vượtbiên năm 1979 khi đang học đạihọc năm thứba, thuộc "giaicấp thứba" ở Sàigòn vào thờiđiểm đó, được chucấp nhuyếuphẩm đầyđủ để đihọc, phườngkhóm địaphương cóphần nểnang, sovới những thànhphần khác như thanhniênxungphong đi vùng kinhtếmới thì ngonhơnnhiều trong nhiều khíacạnh của đờisống. Thídụ đi xeđò về tỉnh thămnhà thì được cấp giấyphép đặcbiệt có câu đạiý là "Yêucầu quýcơquan quanhệ hãy dành mọi sựgiúpđỡ cho người đượccấp giấyphép được đilại thuậnthiện dễdàng." Khi ở kháchsạn hay ănuống nhàhàng dọcđường đều được ưuđãi với tấmgiấy thônghành dànhcho "họcsinh đạihọc" (tiếngTàu họ dùng nhưthế, khôngcòn dùng chữ 'sinhviên') Cũngnhờ tấmgiấy nầy mà tôi đidứng tớilui những vùng miềnbiển dễdàng tạođiềukiện cho chuyếnđi vượtthoát khỏi nước Việtnam ngụctù vào năm 1979 tử Rạchgiá bằng đường "bánchínhthức", tứclà nhànước thutiền chophép tổchức rađi, nói là để dànhcho Hoakiều muốnrờibỏ Việtnam chứ trên thựctế mỗi chuyếntàu đi đềucó một nửasố người Việt. Khi tôiđirồi, nhàtrường gởi giấynợ về bamá tôi bắthọ phải trảlại sốtiền chiphí mấymăm tôi ănhọcđạihọc.

Nóithế cónghĩalà việc tôi rờibỏ Việtnam khônghoàntoàn là chínhtrị vì tôi khôngcó dâydưarễmá gì với chếđộ Việtnam Cộnghoà cũ ở miềnNam trước thángtư năm 1975. Cóngười cho tôi là thuộc hạng 'trốnlính' cừkhôi trong thờichiến. Nóivậy là để chứngtỏ là những phảnánh những vấnđề chínhtrị kinhtế trong bàiviết nầy không hoàntoàn là bị kíchđộng bởinhững lýdo chínhkiến màlà chúng phátra tự thâmtâm của tôi khi muốn trìnhbày ýkiến của mình về những vấnnạn tồntại trên đấtnước Việtnam ngàynay, tấtcả từ cửamồm của một kẻ đãđược maymắn nhìnthấy ánhsáng cuối đườnghầm, biếtđuợc có ítra một lốithoát danhcho đám lãnhđạo chópbu, rằng họ hãy tỉnhtáo, nhanhchóng thoátrakhỏi mêlộ để chuộctội, đừngđể khỏi lưudanh xúuế trong lịchsử nướcnhà.

Thoángchốc 40 năm đã trôiqua trong một chợpmắt từ một giấcnamkha bừngtỉnh dậy nhậnra nồi kêvàng chỉ mớivừa chíntới. 40 năm qua đã có biếtbaonhiêu vậtđổisaodời trên thếgiới này mà Việtnam nuớcta cũng chỉ đổimới tời chừng ngầnấy thôisao?

Hôm check-in đi Phúquốc trong phitrường Tânsơnnhất một anh bạntrẻ ở quầy Vietnam Airlines hỏi tôi rằng: "Chú thấy Việtnam sau bốn mươinăm thấyđổi thếnào?" Nhìn chàng thanhniêntrẻ bảnhbao với câuhỏi đó tôi thấyngay là anhta nói với cáivẻ hãnhdiện mongchờ tôi nói một câu tíchcực khentặng về những thànhtựu trên đấtnước Việtnam ngàynay.

Rấttiếc là tôi khôngthể khentặng được và tôi chỉ thởdài nóilà Việtnam mình còn nghèonàn lạchậu lắm. Bốnmươi năm tại những quốcgia khác ngườita đã đi bằng đôihia bảydặm còn mình thì vẫn chưacó thayđổi độtphá nào đángkể. Nhậtbản sau Thếchiếnthứ II chấmdứt năm 1945 đã vượtlên làm cườngquốc kinhtế thứhai trên thếgiới vào năm 1985. Singapore dànhđược độclập từ năm 1965 mà Thủtướng Lý Quang-Diệu thờiđó cũng chỉ mơước nềnkinhtế nước Tângiaba sẽ cần pháttriển đến mứcđộ bằng Chợlớn của Sàigòn vào năm 1965 là ông hânhoan thoảmãn, trongkhi đó vào những ngày cuốinăm 1979 tôi được "trungchuyển" từ trạitỵnạn "Vietnamese boatpeople" ở Tangjung Ungat ở Namdương tớiđó và lưulạichỉ trong một tuầnlễ đủ để nhậnthấy đólà một đảoquốc tiêntiến vượtbậc. NamHàn, sau Chiếntranh Triềutiên chấmdứt vào năm 1953 với toànbộ miềnnam bị tànphá trongkhi các tấtcả cơsở côngnghiệp vậtchất đều nằmhết "ngoàiBắc" thuộc BắcHàn, đến năm 1993 Hànquốc đã là một nước có nền côngnghiệp đóngtàu, xehơi, với các mặthàng tiêudùng điệntừ nay dẫnđầu thếgiới mà trongkhiđó mức pháttriển kinhtế của Đạihàn vào năm 1965 sau 12 năm chấmdứt chiếntranh chưa chắc đã bằng miềnNam Việtnam, và Triềutiên cùng chung sốphận vẫn cònlà một nước nghèonàn nhấtthếgiới, v.v. và v.v. Bóngma cộngsản ơi, ông Lenin, Karl Marx, Engels, etc., xinlàmơn hãy tha giùmcho đấtnước khốnkhổ của chúngcon được nhờ. Có ám thì ám lũ Ngasô Tàucộng, những kẻ đã gâynên tộiác tàytrời đốivới lịchsử phátriển của nhânloại.

Việtnam tiếnbộ? Hiệnđạihoá? Đừngnóiđâuxa, cơsở phươngtiện ngay trong khu sânbay nộiđịa dànhcho hànhkhách của Phitrường Tânsơnnhất cũng đủ chothấy mứcđộ pháttriển của Sàigòn nóiriêng, Việtnam nóichung. Nếu tôi nhớ khônglầm thì đâylà nơi được dùnglàm khu phitrường quốctế TSN cáchđây độhơn chụcnăm của sânbay nầy. Còn nóivề khu đạisảnh của cảng hàngkhông quốctế của TSN hiệntại thì nó khôngbằng bấtcứ một phitrường nộiđịa nhỏnhất nào ở một thànhphố vôdanh nàođó trong nộiđịa Trungquốc. Cũng nên nhắcnhở ônlại là vào năm 1986 khi tôi đi Quếlâm ở Quảngtây, và năm 1987, Hảikhẩu, đảo Hảnam, ở Trungquốc, tôi còn nhớrõ cả hai phitrường của hai nơiđó còn nhỏ hơn cả Phitrường Phùcát, Quinhơn ở Việtnam hiệnnay! Ở Việtnam nghenói là nhànước đang chuẩnbị làm phitrường mới ở Longthành cách Sàigòn khoảng 30 câysố. Thựcsự thì tinđồn nầy tôi đã nghe từlâu, nó đã xuấthiện trên 10 năm trước cốý làmcho ngườita đuanhau đếnđó muabán đầucơ đấtđai. Một ngườibạnthân của tôi cũng thamgia lànsóngngười đó. Luồngthôngtin bánchínhthức trên cóthể chỉ để làm hâmnónglại mónăn đã nguộilạnh để xàonấu thêm tiền bánđấtđai.

Đó là chỉ mới đềcập sơqua về phươngdiện hìnhthức của Sânbay TSN, chưa kểđến việc quảnlý phitrường. Điềuhành một hãng tàubay tầmcở quốcgia như hãng Hàngkhông Việtnam lại là một chuyệnkhác, trongđó nhiều chuyếnbay trễnãi từ 2 tiếngđồnghồ trởlên là chuyệncơmbữa. Chuyếnbay chúngtôi đi Đảo Phúquốc hôm 22 thángtư 2015, chuyến 8 giờ 15 giờ biếnthành 10 giờ 15 phút.

Xuikhiến sao mọichuyện lủngcủng lại xảyra ngay vào hômđó. Chuyếnbay chúngtôi đi lại bị xếp trúngnhằm vào một trong những chiếc tàubay cánhquạt bánphảnlực dưới 100 chỗngồi ATR 42/72 Twin Turboprop do Pháp-Ý chếtạo. Bêngoài phicơ trôngnhư trên 25 tuổi, cũkỹ. Lên phicơ, ngồiđợi trên nửa tiếngđồnghồ, thấy nhânviên kỹthuật chạylênchạyxuống mấylần từ dưới phiđạo bướcvào lòng máybay, thôngbáo bằngmiệng nói oanhoanh với phicông về kếtquả đạpthắng và sửathắng bánhlái của chiếc phicơ (?)

Cuốicùng sau hai lần xinlỗi hànhkhách trên hệthống loaphóngthanh là lýdo "sựcố kỹthuật" về chuyếnbay cấtcánh trễ, phicông quyếtđịnh chobay (!) Thân chiếcphi cơ runlên khi cấtcánh làm tôi liêntưởng đến những chuyếnbay DC 8, DC 10 của Air Vietnam trong thời Đệnhị Cộnghoà của miềnNam Việtnam của thời chiếntranh thậpniên 60 bay từ Quinhơn đi Sàigòn mà tôi bay vàilần hằngnăm khi còn niênthiếu. Chiếphichơ ATR 42/72 nhỏbé cấtcánh, rung lẩybẩy chaolượn trên trờikhông. Chưatới 20 phút sau thì phicông lại loanbáo phải bay vềlại phitrường TSN vì lýdo sựcốkỹthuật!

Khi phicơ bay vònglại phitrường để chuẩnbị đápxuống, tôi ngồi phía bênngoài khung cửasổ máybay nhìnxuống. Tôi có losợ chútít nhưng cảmthấy tâmtrạng thật bìnhthản, cólẽ vì khôngcó thànhviên nào trong giađình của tôi cùng đichung. Bàxã tôi bậnviệc mới về Mỹ trước từ ngàyhômqua. Tuynhiên, trong chuyếnbay này tôi và ôngbạn 'đạica' đichung với giađình ngườibạn khác gồmcó bốnngười, họ vì muốn đitheo chơichung cho có bạn với chúngtôi chứ trướcđây thậtsự họ đã từngđi Phúquốc rồi. Cólẽ lầnnầy giađình ngườibạn muốn cho chúngtôi tậnhưởng cái thú nghỉmát ở Saluinda, một resort đắttiền trên 350 đôla mộtđêm cho một villa tiệnnghi với bãibiển riêng.

Tôi tự trách mình sao lại bàyra chuyện đi Phúquốc làmchi để cả giađình ngườibạn nếu cógì thì phải liênluỵ. Tôi cảmthấy khôngkhí trên phicơ cănthẳng vàolúc ấy. Ôngbạn đạica ngồicạnh giỡ quyểnsách ra đọc, nhưng ngườibạn khác của tôi quansát và báocáo là trong suốt 20 phút "đạica nhàmình không lậtsang trang nào cả." Khôngaibảoai nhưng mọingười đều biết là chiếc phicơ họ bay đang trảiqua thửthách sốngcòn với thờigian, nếu khôngnói là sốngchết bánmạng với gần 100 hànhkhách nộiđịa tộinghiệp. Hànhkhách trongnước baogiờ cũng chấpnhận phóthác cho mọi sựcố khônghành cóthểxảyra như trườnghợp kểtrên — dĩnhiên là sốmệnh của Việtkiều thì kểsố gì, cũngthếthôi. Cáichết đốixử bìnhđẳng nhưnhau đốivới mọingười, từ kẻ giàucó đến kẻ dưdảchútđỉnh để dulịch đóđây.

Cuốicùng sau 2 tiếngđồng đợi trong sânbay thì chúngtôi được chuyểnsang một chuyến phicơ nộiđịa khác thuộc loại Airbus còn dưchỗ để tiếptục cuộc hànhtrình đi Phúquốc. Maylà bàxã tôi không đichung, nếukhông bả sẽ khócthét, rúlên hay lahét mộtcách không kềmchế như đã xảyra tám năm trướcđó khi bả bị dụ đi thamquan chuixuống hầm địađạo ở Củchi, nơi các chiếnsĩ dukích oaihùng đấutranh thời Mỹnguỵ, lýdo là bả hoảngsợ. Nếukhông, chuyếnđi lầnnầy đã không trọnvẹn theo dựđịnh. Trong sựkiện nầy dĩnhiên có nhiềuđiều đáng phêphán và chêtrách cách quảnlý của hãng Hàngkhông Việtnam, trongđó cho chuyện gâyhoangmang khôngcầnthiết và khôngbiết trấnan hànhkhách. Nếunhư phicông đừng thôngbáo sựcố gìhết, cứ lẵnglặng mà về thì cólẽ haynhất chăng (?) Khi hànhkhách quayvề phitrường ban quảnlý chuyếnbay hàngkhông nên đưa họ vào nhàhàng đãi cho họ một bữaăntrưa thịnhsoạn trước rồi nóichuyệnsau chăng (?) Tôi đã nghe nhiều hànhkhách trong chuyếnđi bậtmiệng chửithề là sẽ không bướclên chiếcphicơ cánhquạt kia lầnnữa.

Hạtầng giaothông cơsở phảnảnh sựpháttriển kinhtế của một nước. Đườngxá giaothông ở Việtnam thì bêbối quá, khôngcó baonhiêu đoạnđường là đường caotốc, và dĩnhiên là phải trảtiền 'mãilộ', cònnhiều hơn bên miền Đôngbắc của nước Mỹ nữa (vùng New York, Maine, Maryland, Delaware, Philadelphia... Ở California là "freeway") Đoạnđường Quốclộ 1 tôi đã từng đi liềntùtì là từ Đônghà, Quảngtrị, đivào tới Nhatrang, chúng là những conđường hẹp xecộ chạy chenlấn giànhđường nhau. Dĩnhiên là chưakể chuyện xelửa thì vẫncòn chạy trên conđườngray rộng 9 tấc xâydựng từ thời Phápthuộc sửachửađi sửchửlại từ năm 1975 còn được dùnglại chođến bâygiờ! 40 năm! Trước giaiđoạn đó nữa thì đường xelửa ở miềnNam bị Việtcộng liêntục gàimìn khôngxài được; cóngười nói nhờ "giảiphóng" nên Việtcộng khôngcòn về pháhoại nữa.

Nóitới xelửa thì cũng nên nhấnmạnh là xelửa caotốc loại "high-speed train" hoặc "bullet train" đãcó tại các nước tiêntiến như Nhậtbản đã mấymươinăm. Trungquốc mới xâydựng xong chưatới haimươi năm và họ đang xâydựng với hệthống chằnchịt khắp đạilục với một tốcđộ khủngkhiếp. Trướckhi về Việtnam lầnnày, tôi có đưa anhbạn đạica làm một vòng chớpnhoáng 10 ngày sang Trunghoa lụcđịa để xem nhữnggì anhbạn nghenói tới từ cái thựcthể nước "Trungcộng" lớnmạnh. Quacách nóichuyện hằnhọc đã tỏra cămghét đấtnước cótên gọi chínhthức là Trungquốc nầy, tuyvậy, đạica nhàmình phải côngnhận là hệthống xelửa caotốc (bullet train) 206 câysố mộtgiờ — giảm từ 350 câysố/giờ sau một tainạn chết trên 40 người nhiều năm trước đây tại Ônchâu — ởđó là rất "hiệuquả", tính đúng giờgiấc điđến từng phútgiây.

Cho tới năm 2004, đoạnđường tàulửa caotốc từtrường duynhất và nhanhnhất (431 km/h) là từ Thànhphố Thượnghải ra Phitrường Phốđông dài mớichừng 32 câysố (7.5 phút). Ngàynay, hệthống tàulửa tốchành đadạng, trongđó tàu đườngxa có hệthống D (Dongche 動車) và G (Gaosu 高速) tínhđến năm 2014 đã trảirộng hơn 16.000 câysố khắp lụcđịa Trungquốc (Ghichú: và nay 2025 đã trên 40 ngàn câysố và nay đã có tàu chạy bỗng trên đườngray nệmtừtrường với tốcđộ phicơ trên 400 câysố mộtgiờ.)

Trong chuyếnđi nầy chúngtôi đã sửdụng xelửa tốc hành ba lần, hai lần từ Thượnghải đi Tôchâu và ngượclại, mỗichuyến mất độkhoảng nửa tiếngđồnghồ trên tuyếnđường mà tám năm trướcđây tôi ngồi xếhộp do một ngườiquen chở chạy xalộ mất gần 2 giờ do vì kẹtxe từ đườngxá trong thànhphố, hoặc đibằng xebuýt mất khoảng 3 giờ bằng trên mười năm trướckia. Mọi chậmtrễ là do trong thànhphố có quánhiều xehơi, nhiều như Việtnam có quánhiều xe gắnmáy vậy. Ngàynay sốlượng xehơi riêng lưuhành ở Trungquốc vượtxa nướcMỹ. Xe gắnmáy đasố chỉ còn sửdụng tại những vùng làngmạc thônquê.

Đây là lần thứtư tôi đi Tôchâu. Trướcđây trong thậpniên 80 của thếkỷ 20 đó là một thànhphố nhỏbé buồnthiu ngáingủ vào những trưa nắngnóng trên các bờkênh. Tôchâu thờixưa nổitiếng là thànhphố thơmộng, một xứ "Venice" của đôngphương, với congái vùng Giangnam mỹmiều. Ngàynay nó là một thànhphố côngnghiệp hiệnđại với trên 11 triệu cưdân. Dĩnhiên là ởđó khôngcòn các kiềunữ xinhđẹp vì ngàyxưa tấtcả côgái nào đẹp cũng đều đã bị tiếncống vào triềuđình Bắckinh để làm cungphi cho các vua phươngbắc.

Khuphố cổ ở Tôchâu nằm trên một con kinhđào. (Ảnh: dchph)

Mớiđầu chúngtôi định đitới Tôchâu xongrồi từđó bayđi Thànhphố TamÁ, thuộc tỉnhđảo Hảinam. Chúngtôi không muađược vétàubay bay từ Tôchâu nênđành quay vònglại Phitrường Hồngkiều (Hongqiao) ở Thượnghải lầnnữa. Khi lên chuyến xelửa caotốc vềlại Thượnghải, tôi và anhbạn lên tàu trễ vì phải chenlấn đấutranh với đámngười trong sânga theolối họ đã quen với cáchhànhxử đi tàuchợ ngàyxưa, cólẽ vì sợ mấtchỗ trên tàu (?) Tàu khởi hànhđúnggiờ nên khôngthể đợi. Thayvì lên toatàu 14 thì chúngtôi lên trúngphải toa số 7. Thếlà chúngtôi lếtthết kéo hànhlý trong lòng hànhlang tàu từ toa nầy sang toa khác và khi chúngtôi vừamới đặtđít ngồixuống ghế ở toa 14 thì chiếc tàulửa caotốc đã vàobến sânga trungương, kiểu "Central station" ở Nữuước, nghĩalà, bến xelửa, xebuýt, và hơn thếnữa, trạm nầy nối luôn với đạisảnh của sânbay "Cầuvồng" (虹橋 Hongqiao), Thượnghải.

Hai toa trong đoàn tàu caotốc Hoàhiệp Hiệu trên sânga Thượnghải đi Tôchâu. (Ảnh: dchph)

Lần thứba chúngtôi đáp tàulửa caotốc là từ thànhphố biển TamÁ lên Hảikhẩu ở tỉnhđảo Hảinam trên một đoạnđường dàihơn 300 câysố. Thànhphố biển ấmáp nầy được dânđạilục hãnhdiện theokiểu tựphong của nước này là "Hawaii của phươngĐông", thựcsự chủyếu dànhcho dân phươngbắc bảnxứ trốn tuyết vào mùađông. Trong tấtcả nhàga xelửa hỗntạp từ Quảngchâu đến Thượnghải, cólẽ hệthống nhàga và tàulửa caotốc ở tỉnhđảo Hảinam là phụcvụ dânsinh có hiệuquảnhất. Sởdĩ nó đạtđược đến trìnhtrạng tốt nhưthế là nhờ dânsố nhỏbé của đảo, chỉ mới lêntới độ 8 triệungười trên một diệntích lớnrộng gầnbằng miềnBắc Việtnam. Mỗi chuyến tàulửa chạy cáchnhau một tiếngrưỡi đồnghồ từ sángsớm đến nửađêm. Sânga TamÁ mới được xâydựng nên rất thoángrộng và hiệnđại. Mua vétàu và chờxe khôngcần chenlấn. Toànkhu sảnhđường lơthơ số hànhkhách nhànnhã imlặng cắmcúi với điệnthoại vittính của mình. Tổngsố người chiếm khôngtới mộtphần mười sốghế trong khunhàđợi. Thật là một cảnh tươngphản sovới những sânga ồnào tấpnập và hỗntạp khác trong đấtliền.

Banđêm ở trạm xelửa ở khu tây của trungtâm cũ của Thànhphố Quảngchâu, Trungquốc
(Ảnh: dchph)

Cáicảnh chenlấn trong nhàga từ Thẩmquyến, Quảngchâu, chođến Thượnghải đều gâysốc cho dânngoạiquốc muốn trảinghiệm cuộcduhành của họ trên đấtnước Trungquốc bằng tàuhoả. Đốmà dânxứlạ đến Trungquốc xếphàng nổi để muađược vétàu! Nếu bạn có nhucầu đilại bằng tàulửa nóichung, tốt hơnhết là nhờ quầyvé của kháchsạn đang ở, côngty dulịch hay đạilý vé bênngoài muagiùm..

Nóichung, tổngthể hệthống hoảxa ở đạilục ítra phải tănglên gấp bốnlần nữa (khoảng 40,000 câysố với đoàn tàu nhiều gấpbốnlần hơn hiệntại mới đápứngnổi yêucầu đilại của ngườidân ở Trungquốc, nhấtlà vào các dịp lễlạc như ngàyTết, ítra là dù chỉ đạtđến cái khungcảnh hiệnđại thoáimái ở nhàga TamÁ trên đảo Hảinam màthôi chứ chúng vẫnchưa đạtđược tiếnbộ hữuhiệu của hệthống "bullet train" ờ Nhậtbản như tôi đã từng thểnghiệm vào khoảng năm 2002 khi giađình chúngtôi đitheo đoàndulịch có người hướngdẫn ra nhàga đón xelửa caotốc đi từ Đôngkinh tới Osaka. Đoànđitua của chúngtôi trêndưới cókhoảng hơn 20 người phải chiara làm nhiều toánnhỏ đứng tảnmác ra nhiều cổng khácnhau để lêntàu nhanhchóng. Nếu đoàn chúngtôi tâptrung lại chỉ tại một cổng lênxe thì đôngquá vì chúngtôi sẽ khôngcó đủ thờigiờ để lênkịp tàulửa. Tàucaotốc từ nơikhác đỗbến đónkhách tại một trạmga nhấtđịnh nàođó ở Tokyo xong đitiếp thì tàu chỉ đậulại võnvẹn đúng 1 phút để đónkhách.

Dĩnhiên là khi bànvề cơsở giaothông hạtầng trên đạilục Trungquốc, ta khôngthể bỏqua hệthống xalộ caotốc ởđó. Xecộ khi rakhỏi thànhphố lớnnhỏ nào là cũng cóthể vào xalộ caotốc, trừkhi ngườita khôngmuốn trảtiền "mãilộ" thì phải chọn "quốcđạo" (têngọi tươngđương với quốclộ của Việtnam ta nhưng đườngxá của họ khá và tốt hơnnhiều.) Chảbù với nămxưa cáchđây 30 năm, đólà một xứ lạchậu nghèonàn. Cả một tỉnh của Trungquốc thờiđó không tântiến giàucó hơn nước Triềutiên ngàynay baonhiêu. Tôi còn nhớ những conđường hươnglộ — đườnglàng — mà tôi đã từng điqua khắp nướcTàu giờđây còn tốthơn những quốclộ ở Việtnam.

Dođó, ta cóthể kếtluận, chỉ cần thayđổi mộtchút cáchsuynghĩ hệthống chínhtrị kintế của mình và thựcthi cảicách thôngthoáng đổimới là quốcgia đó cóthể đạt đếnmức pháttriển đángkể nếukhôngnói là vượtbực. Tuynhiên, như trườnghợp cảicách của Trungquốc từ đầu thếkỷ thứ 21 nầy cũngcòn rấtnhiều giớihạn. Nếukhông, họ đã đưa đấtnước họ vượtxa hơnnữa, khôngphảilà rồngbay màlà phitiễn.

Điều oáiăm là chếđộ chínhtrị của Trungquốc đangcó những dấuhiệu chothấy xãhội của họ ngàycàng bị xiếtchặt hơn trong trong thờiđại thôngtin liênmạng toàncầu của thếkỷ 21 ngàynay. Thậtvậy, ởđó giờđây, năm 2015, ngườidân trongnước khôngthể dùng Yahoo mail, GMail, Google, Youtube, FaceBook, Twitter, v.v., vì tấtcả những gì manglại tưtưởng tựdo dânchủ ở Tâyphương đềubị thaythế bằng những côngcụ bảnxứ để dễbề kiểmsoát hơn. Ngàynay ngaycả việc mua gắn Simcard vô 'smart phone' (điệnthoại vitính) phảicó giấytờ chứngminh tuỳthân. Các hãng như Apple muốn bán trên thịtrường nầy phải nhượngbộ áplực của nhànước cộngsản đồngý nộp mãnguồn (source code) của hệđiềuhành OS của iPhone cho cơquan hữutrách Trungquốc vì họ "nghingờ" là OS của iPhone có càiđặt "spyware" (ứngdụng giánđiệp) gắnsẵn trongmáy. Họ làm cứ ynhư là "smart phone" dưới nhãn Huawei hay Xiaomei, do đám quốcphòng Trungquốc sảnxuất bánra nướcngoài. Đều trớtrêu là sảnphẩm iPhone đều được hoàntoàn lắpráp tại đạilục.

Đúnglà tiểunhân suybụngtarabụngngười. Đãtừlâu điệnthoại tinhkhôn của hai hãng lớn ở Trungquốc là Huawei và Xiaomei khôngđược bàybán ở thịtrường Hoakỳ ngaytừ giaiđoạn đầu khi các côngty đó mới thànhlập với sảnphẩm bị tốcáo là "copcat" kỹthuật đánhcắp của các côngty nướcngoài trongđó có iPhone. Các cơquan hữutrách bên Mỹ từlâu đã khôngcòn sửdụng máyvitính nhậpcảng từ Trungquốc vì lýdo anninh quốcgia. Gầnđây kểcả các máy vitính xáchtay của côngty điệntoán Lenovo bán khắptoàncầu cũng đã bị các nước Âuchâu và Mỹ tốcáo là sảnphẩm của họ nầy cógắn "spyware" trongmáy. Chínhphủ Hoakỳ thườngxuyên tốcáo và bắtgiữ nhiều côngdân Trungquốc làmgiánđiệp cho các hãngxưởng và côngty quốcdoanh hoặc quốcphòng Trungquốc về tội ăncắp bímật kỹthuật từ của các hãng điệntử nơi họ được nhậnvào làmviệc. Bạn cóthể google trên mạng bấtcứ lúcnào về những tintức này nếu muốn tìmhiểu thêm về vấnđề nầy trướckhi bạn quyếtđịnh mua một mónhàng điệntử có xuấtxứ từ Trungquốc có dán nhãn in "Made in China"; khôngcó nhãn thì lạicàng khôngnên mua, baogồm cả các loại hànggiả bịcấm như vísắc đànbà, đồnghồ đeotay mua từ nướcngoài xáchtay vào nước Mỹ.

Lýdo sảnphẩm của hãng Apple lại bánđược và cógiá ờ thịtrường báubở tại Trungquốc phầnlớn do nhờ nhãnhiệu đắttiền của hãngnầy. Khi một điệnthoại iPhone kiểumới mới xuấthiện trên thịtrường Mỷ, một điệnthoại iPhone cóthể bán được trên mấy nghìn đôla. Người Trungquốc mới giàusổi thích loèthiênhạ cho nên họ đuanhau mua các món hànghiệu đắttiền, không những đồ điệntử, màcònlà từ xecộ chođến giỏsắc đànbà, áoquần, mỹphẩm, chođến rượu, thuốclá.

Nóiđến rượu thì khôngkể loại rượuđế "Maođài" báncả 200 đô một chai thường được dân đạilục dùng đề hốilộ chạychọt cửasau, còn thuốclá thì khôngthể không nhắcđến loại Zhonghua ("Trunghoa") sảnxuất nộiđịa, trên 10 đôla mộtgói mua miễnthuế tại phitrường Hồngkông, còn thứgià thì dămba đôla to các cửahàng tạphoá Tàu tại những khu đông dân của ngườiHoa tại các nước. Thứnhất, thuốclá ngoại bịcấm trong đạilục chonên Zhonghua và mộtsố hiệukhác thaythế để nângcao đẳngcấp của ngườitiêudùng tronggiới giaicấp trunglưu và thượnglưu. Tôi đitớilui ở Trungquốc hàng chụclần, tiếpxúc vài dămba nhânvật thuộcloại "tiểutốt" nhưng tôi nhậnxét thấy hễmà họ rútthuốclà ra mời là xìangayra baothuốc Zhonghua đỏchói, còn bảnthânhọ thì hút thuốclá loại rẻtiền baxu, nghĩalà trongngười họ baogiờ cũng thủsẵn hai loại. Thựcsự, tôi biết là còn có haiba hiệu thuốclá nữa còn đắthơn Zhonghua.

Hình 2 chiếc tàu Hảigiám Trungquốc đậu ngoàikhơi khu tắmbiển thuộc Thànhphố TamÁ,
Tỉnhđảo Hảinam, 7 thángtư 2015 (Ảnh: dchph)

Sỡdĩ tôi nói hơinhiều về Trungquốc gần là chuyện hànghoá thôngthương, xa là biểnđảo giếngdầu đánhcá, bởilẽ hiệnthực Trungquốc gắnliền với mọi biếnchuyển chínhtrị và tồnvong của Đảng Cộngsản Việtnam, kểcả sựsinhtồn của đấtnước Việtnam. Đảng Cộngsản trongnước phải dựavào Trungcộng (tứclà 'Đảng Cộngsản Trungquốc') để tồntại. Quyluật tấtyếu, 'sông cóthể cạn, núi cóthể mòn, nhưng cáichânlý là Đảng Cộngsản Việtnam phải dựavào thếlực của Trungcộng để sinhtồn là khôngthể nào chốicải được.'

Nếu cầmquyền Việtnam bỏ chathềy Trungquốc để theo Mỹ là họ sẽ khólòng giữđược chínhquyền ngay vì chếđộ tựdo dânchủ Tâyphương không chấpnhận chuyện úpmở đánhlậnconđen với nước theo thểchế độctài tậpquyền trungương phongkiến tráhình cộngsản dưới hìnhthức xãhộichủnghĩa 'địnhhướng' (?) nhưng đỉnhcaotrítuệ của loàingười đang gán cho hệthống chínhtrị ở Việtnam hiệnntại, một chếđộ cấmđoán ngaycả quyền ngườidân biểutình hay viết nhạc chốngđối ngoạixâm Trungquốc. Tạisao thì ai cũng biết. Ai cũng hiểu điềuđó. Dođó, nếu nếu đám cầmquyền có chửibới nướcTàu về những xâmphạm biểnđảo từ Trungquốc, thì thấtcả chỉlà ngôntừ trên đầumôichótlưỡi, nóichocó để đánhlừa dưluận màthôi. Còn Trungquốc thì khônngoan vừa đánh vừa vuốt, coi những nhàlãnhđạo cầmquyền Việtnam chẳngcó kýlôgam nào. Thựctế thì họ đã bị Trungquốc bỏtiền muađứt từlâu. Giá baonhiêu thì khôngbiết, một tỷ đô, hai tỷ đô, ba tỷ đô? Nếukhông thì tiềnđâu chúng có tiền nhiều thế, mở côngty, mua lắm đấtđai siêuthị ở Mỹ?

Sựhiệnhữu và chấpnhận sựtồntại của Đảngcộngsản Việtnam chỉlà mộtphần trongkếhoạch 100 năm thôntính VIệtnam cósẵn từ thời Hồ Chí Minh còn làm taysai cho cộngsản quốctế, xong được Đảng Cộngsản Trungquốc dưới sựkiểmsoát của Mao Trạch-Đông gởisang Việtnam để tiếptục kếhoạch hoànhập vào chếđộ phongkiến đỏ tráhình của tậpđoàn vuachúa Bắckinh. Thamvọng bànhtrướng của tậpđoàn cầmquyền Bắckinh phươngbắc đã thểhiện rõ khi đưa hảiquân ra biểnĐông lậpcăncứ, tuầntra, và ápđảo tàubè đánhcá của ngưthuyền Việtnam và Phiuậttân trong những vùng biểnđảo cònđang trongvòng tranhchấp . Chúng cũng đang sữasoạn tuyênbố chủquyền và giớihạn trên vòm khôngphận bêntrên những quầnđảo chiếmđược nằmtrong vùngbiển lưỡibò mà họ tuyênbố giành chủquyền nhiềunăm trướcđây. Chúng đã dốcsức sanlấp các chùm đảo sanhô, xâydựng đườngbăng phicơ dài trên 3 câysố được các chuyêngia Mỹ đánhgiá đólà những Hàngkhậumẫuhạm khôngbaogiờ chìm trên Biển Đông. Chúng đã chuẩnbị sẵnsàng cho một cuộc đốiđầu cả trên biển lẫn khôngtrung. Giờnầy chúng còn ngangnhiên đưa cả luậtbiển do chúng đặtra việncớ là để bảotồn nguồn cá, cấm ngưdân Việtnam đánhcá trong vùngbiển khôngnhững là thuộc Việtnam hàngnghìn nămqua còn ngaycả vùng lãnhhải đang có sựtranhchấp của nhiều nước trong khuvực.

Viêtnam là nước trongcuộc lại không dám kiện Trungquốc ra toàán quốctế mà chỉ tỏ một tháiđộ với phảnứng rụtrè quèquặt với lờilẽ giống như kẻđiđường bị một đám cônđồ ứcchế chắngdám có hànhđộng gìcả. Nhậtbản, Hoakỳ nghe tới chuyện nầy cũng bấtbình nổigiận nhưng mộtkhi mà đám cầmquyền Hànội nhắmmắtđưachân bánnước theo Tàu thì có thêm dămba ông Mỹ Nhật xíavô nữa thì củng chẳng làm gìđược ráotrọi. Dođó dưới lăngkính ngườingoài đứngngoài nhìnvào lại thấy đám lãnhđạo Việtnam hènquá, thua Philuậttân xa.

Đồngminh cũ của cộngsản Việtnam là Nga đã bán tấtcả nhữnggì mà ngânsách quốcphòng 4 tỷ đôla nhỏnhoi tộinghiệp mà Việtnam cóthể rặnrađược để trangtrải cho xetăng súngống và tàungầm. Xungđột Hoa-Việt sắp lọtvào chukỳ bộcphát và bùngnổ mộtkhi dânViệt đã phẫnnộ đếnchỗ tộtcùng mặcdù cáncân lựclượng chothấy mộttbên là một anhViệt nghèoráchmồngtơi và bênkia là anhTàu tobự thamlam. Mỹ Nhật nhìnvào thấy tộinghiệp, mộtphần vì lợiích quốcgia họ, vớtvát cũng đã cốgắng vựcđỡ nó bằng những pháođàinổi ngoài biểnĐông nhằm chuẩnbị cho một cuộcchiếntranh khôngcânxứng..

Nhưng cuộcchiến nầy khôngphải chỉ xảyra trên mặtbiển ngoàikhơi BiểnĐông màthôi. Trungquốc đangbaovây VIệtnam từ trongđấtliền với những mũidùi tiếnquân BắcTrungNam. Ai đãtừng đixe bằng đườngbộ từ cửa Mốngcái đến Thànhphố Namninh thuộc Tỉnh Quảngtây Trungquốc đều nhậnthấy Trungquốc đã xâydựng nhiềuđường caotốc nhắmthẳng xuống miềnBắc Việntnam. Những conđường nầy cóthể dichuyển hàng trămngàn quân ápđảo đến sát biêngiới Việtnam trong vòng 2 đến 3 giờ đồnghồ. Sátnách từ miềnnam Tỉnh Vânnam, Trungquốc đã xâydựng hệthống xelửa trên miềnbắc nước Lào từ nhiều năm trướcđây mặcdù khôngđược sựđồngthuận của thủtướng Lào. Trong chuyến dulịch nước Lào năm 2011, một "ngườicháu" của thủtướng Lào kểcho tôi hay rằng khi Trungquốc xinphép xâydựng đường xelứa ở ThượngLào, chínhphủ Lào bácbỏ, họ lại coinhưkhông cứviệc khaihoang phárừng đặt đườngrầy bằng giấyphép "giả" có chữký của đươngkim thủtướng Lào! Dĩnhiên Bắckinh cho xâydựng hệthống đườngsắt nầy cộngthêm hệthống Xalộ XuyênÁ (AH) ở xứđó vơi ýđồ gì thì đã quá rõ.

Trongkhi BiểnĐông đang đểnhồi sôisục dậysóng, mặttrận miềnTây vẫncòn yêntỉnh. Trênđường chúngtôi đi từ Siem Riep ngangqua Phmom Penh trên quốc lộ Asia Highway 1 (AH1) hướngvề Cửakhẩu Mộcbài, Tâyninh, Trungquốc đã bỏ tiềncủa vào đấtnước chùatháp rasức xâydựng xalộ hướngvề Sàigòn. Nếucần họ cóthể dichuyển quân xuyênqua Lào đâmthẳng xuống miền Caonguyên Trungphần Việtnam nơi mà họ đãlàmchủ những nơi họ có giấyphép khai mỏ Bôxít hay 'Bullshit'! Cuộc ditản Pleiku-Buônmêthuột xuống vùngbiển Camranh-Phanrang cóthể táidiễn lại lầnnữa ở vùngnầy trong nửa đầu của thếkỷ 21.

Ngày Tết Khmer trên một conđường vào Thànhphố Namvang, Cambốt, 4/2015 (Ảnh: dchph)

Về phía Việtnam, ngoài việc củngcố conđường Xalộ Trườngsơn hoànthành trên mườinăm trướcđây dọc theovùng Trườngsơn Đông, phe quânđội dườngnhư đã chuẩnbị sửasang đoạnđường venbiển tuyến nambắc xuyênsuốt miềntrung để sẵnsàng đốiđầu với những cuộc đỗbộ từ biểnĐông vào đấtliền của quânthù. Mới nói nghe cóvẻnhư Quânđội hànhđộng độclập với chínhphủ nhỉ? Nếthế thì đâu có chuyện các côngty Trunguốc ngàyvào Việtnam xâydựng ồạt các nhàmáy và côngtrường tại các điểmyếu huyệtđạo trên khắp bảnđồ đườngcong shữ S của Việtnam. Mọisựkiện liêntục xảyra trongnước từ việc biểutình chống Trungquốc xâmlăng, rồi đến việc các nhàhoạtđộng chínhtrị chốngTàu bị cầmtù, đàyải, cộngthêm cuộc nổiloạn của côngnhân Việtnam năm 2014 chothấy hàngtrăm nhàmáy Trungquốc làmchủ trảidài khắp từnamchíbắc... Ngoàira, biếncố đó chothấy có sự chiarẽ phânkỳ của haiphe thân và chống Tàu trong bộchínhtrị trungương Đảng Việtnam.

Đã hơn 8 nămnay tôi khôngcòn hứngthú dulịch xứTàu vì tôi trởnên phảncảm với đấtnước đó qua những hoạtđộng xâmlấn BiểnĐông của chínhquyền Bắckinh theo chiếnthuật tằmăndâu của họ. Mỗilần đọcthấy tintức Việtnam bị Tàu ứcchế là tôi sôiganlộnruột, huyếtáp tăngvọt. Chuyếnđi vừaqua là có hai mụcđích, mà mụcđích chính là đưa anhbạngià 'đạica' đichơi theo lời yêucầu để chobiết sựtình thựcthể nướcTàu mà ôngta chữi hoài mà chẳng rõ địchtình nhưthếnào; cònlại là lýdo riêngtư là đithăm hai ôngbànhạc, cảhai giàrồi không biết còn khoẻmạnh tới ngàynào. Lòngvòng nhưthế là để trảlời dămba lời tốcáo trênmạng bảo tôi là giánđiệp cho Trungquốc. Chưachắc là đámngười chốngTàu đó chốngkịchliệt bằng tôi. Dùsaođichăngnữa, phải biết địch biết ta mới trăm trận trăm thắng, khôngthể ngồinhà chửiđổng được.

Anhbạn của tôi tuy đãđi khôngđược baonhiêu nơichốn ở Trungquốc trong mộtthờigian quá ngắnngủi trướcsau 10 ngày nhưng cũng đủđể cho ông bậtmiệng nói "xứ nầy nó lớnquá", "chưabaogiờ thấy ngườita đôngđúc như thếnầy", "hệtthống tàulửa caotốc của nó đúng từngphút", v.v. Nóira nhưthế là để sosánh cáinghèonàn lạchậu của Việtnam mình. Thídụ thì có quánhiều nhưsau. Vàinăm gầnđây trên các trụclộ giaothông ở ngoạivi Sàigòn xuấthiện vài cầuvượt, vài "express way"; Sàigòn Hànội cóthêm vài "shopping mall" đắctiền; miềnBắc, miềnTây cóthêm vàichục côngtrình kýlômét đường xalộ caotốc "trảtiền mãilộ", v.v., là cứ vảnhmặtra tưởng xứta tiếnbộ nganghàng với các nước tiêntiến khác mà quênkhuấymất tronglòng đấtnước mọsự thốinhưcứt. Lấythídụ, trườnghọc hoặc nhàthương... Người có chúttiền là gởi con đihọc nướcngoài, có bịnh thì sang Thái hoặc Singapore chữatrị. Cònlại cáiđám dânngucuđen nghèohèn sống trongnước thì để cho nhànước cỡiđầucỡicổ cho dễtrị. Tìnhhuống đó ychang như nhữnggì đang xảyra ở đấtnước Trungquốc, đám cótiền có của thì dicư ra nướcngoài, cònlại trongnước là đám nghèohèn dễdạy chảbiếtgì về thếgiới Tâyphương tựdodânchủ bênngoài.

Nóivậy không cónghĩalà phủnhận sựpháttriển và những thayđổi rõrệt của nhiều côngtrình xâydựng và đổimới trên khắp nẽođường quêhương. Như đãnói, những thứ bắtmắt đó thì ai cũng nhìnthấy. Thídụ, Sàigòn mọclên nhưnấm những toànhà caotầng, chỉntrang đường Nguyễn Huệ thành khuđibộ. Những khuphốmới sangtrọng như Phúgia hay Chateau ở Phúmỹhưng, ờ miền Tiềngiang, Hậugiang thì có những cầutreo bắcngang những nhánhsông lớn thaythế cho phà sau những tạinạn xâydựng khốcliệt, thànhphố Rạchgiá hiệnđại rộngrãi và khangtrang hơn, ở miềnTrung thì có Thànhphố Đànẵng nổitiếng là anninh và sạchsẽ... Nhưng đằngsau những thànhtựu ítỏi là cáiruột thốinát ungthối đỡlấy tâmbìnhphong hàonhoáng. Thídụ, saukhi đấtđai bấtđộngsản ở đảo Phúquốc lọtvàotay một sốnhỏ conôngcháucha của ngườicầmquyền rồi được quốchội bùnhìn hợpthứchoá làm đặckhu kinhtế. Tấtcả với tàisản bấtđộngsản mua với giá hời trướcđây ờ đảo bỗngnhiên chỉquađêm là họ trởthành những nhà tỷ-tỷ-tỷ-phú. Tàisản quốcgia chung đã trởthành của riêng của một sốngười ở những vùng biển với những bãibiển riêng của những resort đắttiền với phòngngủ villa dămbatrăm Mỹkim một đêm.

BãiSao ở phía bắc Đảo Phúquốc, nhìn sang bênkia bờ là đấtliền của Thànhphố Shihanoukville, Cambốt. (Ảnh: dchph)

Những mặt tiêucực, nóitómlại, cáilạchậu, cáinghèo, cái bithương, bấtcông, phẫnnộ... thì phôra đầyrẫy trên cùngkhắp các nẽođườngđấtnước. Kểkhôngxiết và nóikhônghết. 40 năm đãqua trên một đấtnước bị dàyxéo bời chủnghĩa phongkiến xuấtphát từ nướcTàu đã tạo điềukiện cho ngườicầmđầu một nước đèđầuđècổ phânthây rụctỉa củacông, ứchiếp bóclột ngườinghèo. Thùtronggiặcngoái, quanlại thamnhũng cướpđất bánnước chàđạp dẫmnátquêhương mộtcách tànnhẫn và thôbạo. Tôi khỉnhbỉ tấtcả đámngười vôliêmsĩ đó rồi ghétluôncả đámdânngucuđen suốtngày mõimòn trôngngóng ơnmưamóc của bọnthốngtrị rõgiọt ơnmưamóc từtrênxuốngdưới camchịu sốngkiếp đêhèn không dám lêntiếngnói. Tôi cảmthấy xấuhổ phải làmngười Việtnam. Mỗilần về Việtnam và tôi mang tronglòng một tâmthức và nãotrạng của ngườingoạicuộc, thàlàm côngdân Mỹ còn sướnghơn là nhìnnhận quêchađấttổ mình là xứ Việtnam nghèonàn ngudốt lạchlậu và thahoá.

Với hiệntrạng đấtnước hiệntại, cánhân tôi, nếu ai hỏi khi đã tỏbày chínhkiến nhưtrên, tôi mơước gì sẽ xảyđến cho quêhương mình? Nếu tấtcả chúngta muốn đứng thẳnglưng nhìnthẳng vào bạnbè khắpnămchâu và vỗngực tựxưng mình là người Việtnam thì đấtnước nầy cần phảicó một cuộccáchmạng toàndiện và triệtđể. Làmsao để có cáchmạng thì chỉ có dân trongnước mới có tưcách trảlời.

Riêng tôi, tôi muốn có Chiếntranh. Chiếntranh chống xâmlược từ bọn giặcthù muônkiếp từ phươngbắc. Chỉcó chiếntranh triệtđể mới cóthể xoáhết mọi tàntích phongkiến nôdịch Tàuphù trên mãnhđất nghèohèn lạchậu truyềnkiếp. Lịchsử của dântộc nầy rất giỏi chuyện chinhchiến vì họ đã dấyđộng chiếntranh liêntục hơn suốt 2500 năm qua. Chỉcó chiếntranh lầnnữa với kẻthù phươngbắc, kểcả xoásạch luôn mộtnửa dânsố ViệtBắc thì cũng chẳng tiếc gì vì họ đã bị tẩynão chịu sốngkiếp nôlệ dưới áchthốngthị của tậpđoàn phongkiếnđỏ hiệnđại. Chỉ có chiếntranh mời làm nổi một cuộccáchmạng nhổbỏ mọi gốcrễ của quákhứ hènmọn tựty tựkỷ.

Có người sẽ hỏi, chiếntranh chống xâmlược với một nước hùngmạnh như Trungquốc ngàynay thì chúngnó nuốt chửng mình còn gì? Cứ thủngthẳng "để nhànước 'no' condân 'no' ra 'nàm' chi chomệt?" Nênbiết đâylà một lậptrường cựckỳ "phảnđộng" chỉ có phe thânTàu mới có quanđiểm lấpliếm nhưthế. Thờinào nướcTàu đi xâmlấn Việtnam mà nó không hùngmạnh? Lịchsử Việtnam dạycho ta biếtrằng, saucuộc bấtcứ cuộc chiếntranh chống ngoạixâm Tàu nào, Việtnam baogiờ vẫn chiếnthắng và giữvững độclập bềnlâu hơnbaogiờhết vì chodù dântình có bậnbịu chiarẻ thếnào condân Việtnam baogiờ cuốicùng cũng đoànkết trong việc chống giặcTàu xâmlược phươngBắc.

Ta cần chiếntranh để tiêudiệt mọitàn tíchphongkiến trên đấtnước ta, kểcả mọibiếnthể khác của tưtưởng Khổngmạnh. Cóđiều chắcchắn là có một sựviệc rõràng chothấy sau chiếntranh ta sẽ xâydựng lại từđầu. Nhưng mọingười hãy coichừng. Lịchsử Việtnam cũng dạycho ta thấyrằng sởdĩ ngườiViệt thường chiarẽ nhau, chẳng ai phục ai, nhấtlà saukhi những cuộc chiếntranh giành độclập đã toànthắng, là cũng do những quanniệm phongkiến của Tàu tiêmnhiễn vào đầuóc của mọi giaitầng lãnhđạo với quanniệm "quânsưphụ". Vì nó mà trongnhà anhem lại tiếptục giànhgiựt cấuxé nhau. Cứthế mà Việtnam cứ nghèođói mãimãi từ xưa đếnnay.

Tôi lại thậmnghĩ là cólẽ làm một đấtnước nôlệ cho Đếquốc Hoakỳ ở phươngNam còn tốt hơn thà thêm một ngôisao vào lácờ Trungquốc đểđược làm vương cho triềuđình phươngBắc chăng? Ai cũng biếtlĐảng Cộngsản Việtnam đã phạmphải cáitội tàyđình trên đấtnước nầy khi chúng đã ngumuội dám đánhthắng nướcMỹ. Lịchsử thếgiới chưacó nước náo dámlàm nhưvậy. Trong trận Đệnhi Thếchiến các nước Nhật, Đức đã đều chịu sựthuatrận với Mỹ để mưucầu phồnvinh và tựdo dânchủ để cùng sánhvai với các xứ Tâyphương khác. Ngượclại, Đảng Cộngsản Việtnam quangvinh đỉnhcao trítuệ của loàingười đã dạycho ta bàihọc lịchsử đắngcay chuachát trong cuộc chiếntranh vừaqua cảnước haimiền nambắc đã đánhthắng 4 cườngquốc lớnmạnh nhất thếgiới của thếkỷ 20, đólà chiếntranh chốnglại Pháp, Mỹ, Nga, Tàu. Cóthể vìthế chonên chúngta giờnầy phảitrả cáigiá rấtđắt cho niềmsĩdiện hàonhoáng mà đảng và nhànước cộngsản Việtnam đã khôngngừng đánhbóng sau 40 năm đổiđời mà không đổixác.

dchph

SF May 2015